Wie had gedacht dat in een tijd waarin Apple iTunes al meer dan 35 miljard muzieknummers heeft verkocht aan 800 miljoen klanten, de markt voor analoge platenspelers opnieuw zou opbloeien? Wat daarbij opvalt, is dat het vooral de millennials zijn die platenspelers kopen.

De exacte aantallen die worden genoemd, verschillen per bron, maar de platenverkoop zit duidelijk in de lift:

• In februari 2015 verscheen een artikel in de San Francisco Chronicle waarin getallen werden genoemd afkomstig van Nielsen SoundScan, die aangaven dat er in 2014 in de VS 51% meer vinylplaten waren verkocht dan in 2013, namelijk 9,2 miljoen stuks.
• De meeste nieuwe releases van grote artiesten worden ook nu weer op vinyl uitgebracht
• Labels brengen de klassiekers van de Beatles, de Rolling Stones en Bob Dylan opnieuw uit als elpee.
• Volgens de New York Times worden er tientallen nieuwe platenfabrieken opgericht om het handjevol overgebleven productielocaties te versterken.

Muziekliefhebbers zijn altijd al lyrisch geweest over de warmte en de diepte van vinylplaten. Er is echter een compleet nieuwe generatie opgestaan die de hoes en de albumcover hebben ontdekt én het plezier van het handmatig opzetten van een plaat, het opbouwen van een platenverzameling en het aflopen van tweedehandswinkels voor dat ene perfecte exemplaar van The Velvet Underground & Nico.

Platenspelerelementen van Shure

Shure maakt al vanaf 1937 kwaliteitselementen voor platenspelers en ontwikkelde allerlei verbeteringen in het ontwerp, zoals het "needle-tilt" principe van Ralph Glover en Ben Bauer om slijtage te minimaliseren en de geluidsreproductie te verbeteren, alsmede het "trackability"-concept van Jim Kogen. Shure produceerde het eerste platenspeler element dat zowel lp's als 78-toerenplaten kon afspelen, het eerste element dat met een naalddruk van slechts één gram werkte en het eerste draaitafelelement dat stereo-opnames kon afspelen.

Shure-elementen in elke muziekwinkel

Op het hoogtepunt van de elementenverkoop in de jaren zestig en zeventig, produceerde Shure circa 28.000 elementen per dag. In elke woning en in alle restaurants, radiostations en nachtclubs in de Verenigde Staten was er wel een Shure-platenspeler element te vinden.

Tegen 1988 had de cd-speler de draaitafel nagenoeg helemaal verdrongen, en werden er nauwelijks nog platenspelerelementen verkocht. Alleen muziekliefhebbers, radiostations en babyboomers met een uitgebreide platenverzameling kochten nog elementen. Ze verdwenen echter nooit helemaal uit beeld. Eind jaren negentig ontdekte Shure dat er in Azië hele voorraden incourante Shure-naalden werden opgekocht door Amerikaanse scratchers. Scratching bleek inmiddels bijna ongemerkt groot te zijn geworden onder 'battelende' dj's. De Shure M44-7 is in die kringen altijd hét element gebleven.

Op dit moment produceert Shure acht modellen platenspelerelementen voor dj's, jazzliefhebbers, verzamelaars van 78-toerenplaten en vinyl-adepten.

Hoe werkt een platenspelerelement?

Een platenspelerelement is een uiterst compact elektromechanisch apparaatje dat aan de rest van het geluidssysteem doorgeeft wat er gebeurt in de honderden meters lange groef van een langspeelplaat.

Zowel platenspelerelementen, microfoons als oortelefoons bevatten omzetters die de ene vorm van energie omzetten naar een andere vorm. Platenspelerelementen doen dit door groefbewegingen om te zetten naar elektrische signalen. Al in 1877 experimenteerde Thomas Edison met deze techniek door een naald over een cilinder met bladtin en was te laten krassen.

De aftaster (naald) maakt horizontale en verticale uitslagen tijdens het aftasten van de groef die er onderdoor draait. Een draadspoel en een magneet op het andere uiteinde van de naald genereren daarbij een minuscuul audiosignaal.

Vandaag de dag worden voornamelijk twee soorten platenspelerelementen gebruikt: moving-magnet (oftewel MM) en moving-coil (MC).  (Audiopuristen kunnen ook nog de soorten Moving Micro Cross en Moving Iron noemen, maar die zijn veel zeldzamer.)

Shure-elementen zijn allemaal moving-magnetelementen (MM). Daarbij beweegt een kleine magneet op het uiteinde van de naalddrager ten opzichte van twee spoelen. De trillende magneet wekt in deze spoelen een kleine stroom op. Deze elementen zijn direct aan te sluiten op de phono-ingang van vrijwel alle stereoapparatuur, wat zeer handig is. Een ander voordeel is dat de naald kan worden vervangen.

Moving-coilelementen (MC) keren het MM-ontwerp om, en werken met spoelen die aan de naalddrager zijn bevestigd. Deze spoelen bestaan uit zeer dunne draad, en trillen vlakbij een vaste magneet. Het lage uitgangssignaal van MC-elementen (afhankelijk van de spoelgrootte) vereist doorgaans het gebruik van een aparte voorversterker. Sommige audiofanaten zijn van mening dat door het lagere gewicht van de spoelen de naald makkelijker beweegt, de groef beter volgt en het geluid nauwkeuriger reproduceert. Dit type naald is niet door de gebruiker zelf te vervangen.

Een platenspelerelement kiezen

Welk platenspelerelement het beste bij u past, is van verschillende factoren afhankelijk.

Standaardbevestiging of P-mount

U moet weten hoe het element is bevestigd aan de draaitafel die u bezit of die u wilt kopen.  Er zijn twee manieren:

• Standaardbevestiging (S-mount), de meest gebruikte: Met twee schroeven op 12,7 mm afstand (0,5 inch) wordt het element aan de elementhouder (headshell) vastgeschroefd die op zijn beurt weer aan de arm zit.
• P-mount, voornamelijk gebruikt voor Technics-draaitafels: Vier pennen op de achterkant van het element schuiven direct in de arm. Aan de achterkant is het element met een borgschroef aan de arm te bevestigen.

Elliptische (biradiale) of sferische (ronde) naald

De aftaster (of naald) is in feite het hart van het element en bepaalt zo'n 90% van de kosten.  Bijna alle naalden hebben een punt die is gemaakt van industriële diamant. Er zijn twee diamantvormen: elliptisch en rond (sferisch). Elliptische naalden halen meer informatie uit de groef van de plaat en zijn favoriet onder muziekliefhebbers. Dj's gebruiken vaak sferische naalden omdat deze minder diep in de groef doodringen en daardoor minder slijtage veroorzaken.

Dj's, audiofanaten en lp-adepten

Vandaag de dag produceren alle elementfabrikanten speciale platenspelerelementen voor verschillende marksegmenten. De robuuste constructie en weergavekarakteristiek van een dj-element is niet bedoeld voor een high-end luisterervaring. En je wil ook niet naar Daft Punk vanaf lp luisteren met een 78-toerenelement.

Budget

Geloof het of niet, maar er bestaan elementen van 20.000 euro, die uiteraard deels van goud zijn gemaakt. De belangrijkste vragen zijn: Hoeveel wil je aan een element uitgeven, en hoe goed is je draaitafel? Je monteert geen element van 600 euro op een platenspeler van 100 euro.

Wilt u graag de verschillende elementen bekijken en met elkaar vergelijken? Kijk dan hier voor een overzicht van alle elementen die Shure aanbiedt.